ส้มแม่สินเริ่มมีการเพาะปลูกตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2549 เริ่มจากการที่ผู้นำพันธ์ุส้มเขียวหวานมาปลูกบริเวณแม่น้ำยม เนื่องจากเป็นที่ราบ และลำห้วยแม่สินไหลผ่านบนผืนดินที่อุดมสมบูรณ์ จากนั้นขยายพันธุ์ โดยใช้กิ่งตอนจากต้นที่มีลักษณะดี ให้ผลผลิต รสชาติที่ดี และส้มเขียวหวานเริ่มมีการปรับตัวเข้ากับสภาพของพื้นที่ ทำให้ส้มเขียวหวานมีสีเปลือกที่แตกต่างกันในแต่ละฤดูกาล รวมถึงอิทธิพลของน้ำพุร้อน ทำให้เนื้อมีสีส้มอมสีเหลืองทอง รสชาติเข้มขันหวานฉ่ำ กลิ่นส้มหอมชวนรับประทาน
ดร.วิณะโรจน์ ทรัพย์ส่งสุข เลขาธิการสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ได้ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ “ส้มแม่สินพัฒนา ” และมอบใบรับรองมาตรฐานสินค้าเกษตรกร หรือ GAP จำนวน 10 ราย พร้อมด้วย นายวุฒิพงศ์ เนียมหอม รองเลขาธิการสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม นายสุรชัย ยุทธชนะ รองเลขาธิการสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม นายกิตติ แดงพลอย ผู้ตรวจราชการกรม(เขตตรวจราชการที่ 15, 16,17) ผู้อำนวยการสำนัก / กอง / ศูนย์นายดำรงค์ ไชยโย ปฏิรูปที่ดินจังหวัดสุโขทัย ปฏิรูปที่ดินจังหวัดในภาคเหนือ และเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้อง ร่วมลงพื้นที่ในครั้งนี้ โดยมี นายสมพงษ์ ปลาป๊อก ผู้นำเกษตรกรโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ “ส้มแม่สินพัฒนา ” ให้การต้อนรับและรายงานความเป็นมาของโครงการ ณ หมู่ 4 ตำบลแม่สิน อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2566 นี้ ทั้งนี้อำเภอศรีสัชนาลัย มีพื้นที่ตามพระราชกฤษฎีกา ประมาณ 347,157 ไร่ ได้ดำเนินการจัดที่ดินให้เกษตรกรเข้าทำประโยชน์แล้ว จำนวน 10,458 ราย 14,062 แปลง เนื้อที่ประมาณ 118,765 ไร่ ในส่วนของ ตำบลแม่สิน ได้จัดที่ดินให้เกษตรกรเข้าทำประโยชน์ จำนวน 3,747 ราย 5,259 แปลง เนื้อที่ 45,386 ไร่ ซึ่งราษฎรในตำบลแม่สินประกอบอาชีพเกษตรกรรมส่วนใหญ่ ปลูกไม้ผลและไม้ยืนต้น เช่น ส้มแม่สิน มะนาว ทุเรียน และยางพารา สำหรับพื้นที่ปลูกส้มแม่สินพัฒนาในเขตปฏิรูปที่ดิน ประมาณ 23,842 ไร่ เนื้อที่ให้ผลผลิตประมาณ 15,250 ไร่ มีผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ตลอดทั้งปี ประมาณ 4,500 – 6,400 กก./ไร่ เฉลี่ยต้นละ 80 กก. (1 ไร่ มีการปลูก 80 ต้น) รวม 76,250 ตัน สามารถจำหน่ายเป็นผลสด (เกรดเบอร์ 00-2) ประมาณ 2,500 กก./ไร่ รวม 38,125 ตัน
นอกจากนี้ ส้มแม่สินพัฒนา ยังได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP จำนวน 245 แปลง เนื้อที่ 2,568 ไร่ และเป็นสินค้าอัตลักษณ์ GI จำนวน 146 แปลง ทำให้เกษตรกรมีรายได้ที่มั่นคง อยู่ได้ อยู่ดี และมีความสุขในเขตปฏิรูปที่ดินต่อไป
